Preventieve gezondheidstest – Uitgebreid

Het enzym ALAT komt vooral voor in de cellen van de lever en in een kleinere hoeveelheid in de nieren, het hart en spierweefsel. Bij een beschadiging van de lever kan het voorkomen dat dit enzym in een grotere hoeveelheid in het bloed terechtkomt. Wanneer de afvoer van galvloeistof wordt belemmerd kan dit enzym ook in een grotere hoeveelheid in het bloed voorkomen.

Cholesterol wordt geproduceerd in de lever en wordt in elke cel van het lichaam aangetroffen. Er zijn twee typen cholesterol: één in de vorm van HDL (cholesterol met hoge dichtheid) en LDL (cholesterol met lage dichtheid). HDL wordt ook wel de “goede” cholesterol genoemd en LDL staat bekend als de “slechte” cholesterol. Een verhoogd cholesterolgehalte wordt gedefinieerd als totaal cholesterol boven de 6,5 mmol/l.

Creatinine is een afvalproduct dat ontstaat bij de normale afbraak van spierweefsel. Verhoogde creatininespiegels wijzen op een verminderde nierfunctie of een nierziekte. Als de nieren verzwakt zijn, stijgt het creatininegehalte in het bloed doordat creatinine slecht door de nieren wordt verwijderd.

eGFR staat voor estimated glomerular filtration rate (in het Nederlands: geschatte glomerulaire filtratiesnelheid). Deze waarde wordt afgeleid uit de hoeveelheid creatinine in het bloed en geeft aan hoe goed de nieren functioneren. Een verhoogde EGFR betekent dat het filtratievermogen van de nieren verlaagd is, wat kan wijzen op een verminderde nierfunctie. Een slechte nierfunctie kan worden veroorzaakt door nierinfecties, nierstenen, hoge bloeddruk, diabetes, uitdroging of bepaalde medicijnen.

Ferritine is een eiwit dat ijzer opslaat. Het lichaam heeft ijzer nodig omdat het ervoor zorgt dat zuurstof uit het bloed zich kan binden aan het eiwit hemoglobine. De belangrijkste functie van hemoglobine is het transporteren van zuurstof die het opneemt in de longen naar de organen in het lichaam. Als het ferritinegehalte in het bloed laag is kan dit een teken zijn van ijzertekort. In ernstige gevallen of wanneer het niet wordt behandeld, kan leiden tot bloedarmoede – een verlaagd niveau van hemoglobine of rode bloedcellen.

Foliumzuur is een vitamine die je lichaam niet zelf kan aanmaken. Hoewel de meeste mensen voldoende foliumzuur binnenkrijgen door gevarieerd te eten, is een tekort aan foliumzuur een van de meest voorkomende vitaminetekorten in ontwikkelde landen. Foliumzuur komt voornamelijk voor in groene groenten, fruit en volle granen, maar ook in melkproducten. Veel voorkomende symptomen van een tekort aan foliumzuur zijn een verminderde eetlust, gewichtsverlies en/of vermoeidheid. Zwangere vrouwen die tijdens de vroege zwangerschap een tekort aan foliumzuur hebben, lopen ook een hoger risico op een baby met neurale buisdefecten.

Gamma-glutamyltransferase (Gamma-GT of GGT) is een enzym dat in de lever wordt gemaakt en helpt bij de omzetting en vertering van stoffen die via eten en drinken het lichaam binnenkomen. Normaal is de concentratie van GGT in het bloed erg laag, maar bij zware belasting van de lever kan de hoeveelheid behoorlijk stijgen. Dit gebeurt als de lever in korte tijd veel stoffen krijgt aangevoerd om te verwerken, bijvoorbeeld bij (extreem) gebruik van geneesmiddelen of alcohol. Ook wanneer de galwegen geblokkeerd zijn, bij galblaasproblemen, of als gevolg van leverschade zal de GGT waarde stijgen. De orale anticonceptiepil kan een daling van het GGT veroorzaken.

De term HbA1c staat voor ‘hemoglobine A1c’, of geglyceerd hemoglobine. Hemoglobine is een eiwit in de rode bloedcellen. Het geeft de rode kleur aan bloedcellen, vervoert zuurstof in het bloed en geeft dit af aan de cellen in het lichaam. Suikers in het bloed hechten zich aan hemoglobine. Dit betekent hoe meer suiker in het bloed aanwezig is hoe meer ‘versuikerde’ hemoglobine er is. Omdat rode bloedcellen (en dus ook hemoglobine in de rode bloedcellen) maximaal 120 dagen leven, geeft een HbA1c waarde een inzicht in de gemiddelde bloedglucose waarde van de afgelopen 10 tot 12 weken. Hierbij geldt, hoe hoger het glucosegehalte gedurende de afgelopen periode is geweest, des te hoger de HbA1c waarde zal zijn.

LDL staat voor Low-Density Lipoprotein (lipoproteïne met lage dichtheid) en wordt vaak "slecht cholesterol" genoemd omdat verhoogde LDL-spiegels kunnen leiden tot ophoping van cholesterol in de slagaders. Wanneer er een teveel aan LDL in de bloedstroom zit, kan het cholesterol afzetten op de slagaderwanden en zo plaques vormen. Na verloop van tijd kan dit de slagaders vernauwen en verstoppen, een aandoening die bekend staat als atherosclerose en die het risico op hart- en vaatziekten zoals hartaanvallen en beroertes verhoogt. Hoge LDL-waarden worden vaak geassocieerd met een ongezond dieet, gebrek aan beweging, roken en andere factoren die samenhangen met een ongezonde levensstijl. Het verlagen van LDL-cholesterol door veranderingen in levensstijl, medicijnen of een combinatie van beide kan helpen om het risico op hart- en vaatziekten te verlagen en de algehele gezondheid van het hart te verbeteren.

HDL staat voor High-Density Lipoprotein, een type lipoproteïne dat in het bloed voorkomt. Het wordt vaak "goede cholesterol" genoemd omdat het andere soorten cholesterol uit de bloedbaan helpt verwijderen. Dit helpt de opbouw van overtollig cholesterol in de slagaders te voorkomen, waardoor het risico op atherosclerose (verharding en vernauwing van de slagaders) en hart- en vaatziekten afneemt. Een hoger HDL-gehalte in het bloed is over het algemeen goed voor de gezondheid van het hart, omdat het de negatieve effecten van LDL-cholesterol (Low-Density Lipoprotein), ook wel "slechte cholesterol" genoemd, tegengaat. Regelmatige lichaamsbeweging, een gezond dieet en niet roken kunnen helpen om het HDL-gehalte te verhogen.

Triglyceriden zijn een soort vetten die in het bloed voorkomen. Ze zijn de meest voorkomende vorm van vet in het menselijk lichaam en dienen als energiebron voor verschillende lichaamsfuncties. Wanneer je eet, zet je lichaam de calorieën die het niet nodig heeft om in triglyceriden, die vervolgens worden opgeslagen in vetcellen. Tussen maaltijden door maken hormonen triglyceriden vrij voor energie, zodat er een continue voorraad brandstof is voor verschillende stofwisselingsprocessen. Hoewel triglyceriden essentieel zijn voor het normaal functioneren van het lichaam, kunnen verhoogde niveaus gezondheidsrisico's met zich meebrengen. Verhoogde triglyceriden worden, samen met een hoog LDL-cholesterol en een laag HDL-cholesterol, beschouwd als risicofactoren voor hart- en vaatziekten. Veranderingen in de levensstijl, waaronder een gezond dieet, regelmatige lichaamsbeweging en gewichtsbeheersing, kunnen helpen om de triglycerideniveaus binnen een gezond bereik te houden en het risico op cardiovasculaire problemen te verminderen.

Vitamine B12, ook bekend als cobalamine, is een wateroplosbare vitamine die een cruciale rol speelt in verschillende lichaamsprocessen. Het is essentieel voor de aanmaak van rode bloedcellen, DNA-synthese en het goed functioneren van het zenuwstelsel. Het menselijk lichaam kan vitamine B12 niet zelf aanmaken, dus moet het worden verkregen uit voeding of supplementen. Vitamine B12 komt van nature voor in dierlijke producten zoals vlees, vis, eieren en zuivel. Mensen die geen dierlijke producten eten lopen een risico op een vitamine B12-tekort, omdat plantaardig voedsel over het algemeen niet voldoende van deze vitamine bevat. Een tekort aan vitamine B12 kan leiden tot bloedarmoede, vermoeidheid, neurologische problemen en andere gezondheidsproblemen. Veel voorkomende symptomen van een B12-tekort zijn zwakte, tintelingen of gevoelloosheid in handen en voeten, geheugenproblemen en evenwichtsproblemen.

Vitamine D is in een vet oplosbaar hormoon, dat als functie heeft om in het lichaam zowel calcium als fosfaat op te nemen. Het lichaam maakt voor een groot deel zelf vitamine D aan. Dit gebeurt wanneer je huid wordt blootgesteld aan uv-straling van de zon. Vitamine D is ook te vinden in een aantal voedingsmiddelen van dierlijke oorsprong, zoals eierdooiers, vette vis en zuivelproducten. Vitamine D is ook te vinden in paddenstoelen en bepaalde vitamine-verrijkte voedingsmiddelen. Vitamine D heeft een belangrijke rol in je lichaam. Het zorgt voor de groei en het behoud van stevige botten en tanden, voor de werking en het herstel van je spieren en voor een goede werking van je immuunsysteem.