Helicobacter pylori: symptomen, diagnose en therapie

Helicobacter pylori (H. pylori) is een spiraalvormige bacterie die in je spijsverteringskanaal leeft en de maagwand kan infecteren. Hoewel veel mensen met H. pylori geen symptomen ervaren, kan de infectie leiden tot serieuze aandoeningen zoals gastritis, maagzweren en in zeldzame gevallen maagkanker.

Inhoudsopgave

• Wat is Helicobacter pylori?
• Wie loopt risico op een H. pylori-infectie?
• Welke symptomen veroorzaakt een H. pylori-infectie?
• Gezondheidsrisico’s en complicaties
• Hoe wordt een H. pylori-infectie vastgesteld?
• Hoe wordt een H. pylori-infectie behandeld?
• Kun je een H. pylori-infectie voorkomen?
• Samenvatting

Wat is Helicobacter pylori?

Helicobacter pylori (H. pylori) is een bacterie die zich hecht aan het maagslijmvlies en daar kan overleven door stoffen aan te maken die maagzuur neutraliseren (National Cancer Institute, 2023). De bacterie komt zeer vaak voor – naar schatting is tot de helft van de wereldbevolking besmet, vaak al op jonge leeftijd (Hooi et al., 2017).

De infectie verspreidt zich meestal via orale-oraal of fecaal-orale overdracht, bijvoorbeeld door besmet voedsel, water of nauw contact met besmette personen (MedlinePlus, 2022). Binnen huishoudens komt besmetting vaak voor. In veel gevallen veroorzaakt H. pylori geen klachten, en mensen kunnen jarenlang drager zijn zonder het te weten  (National Cancer Institute, 2023). 

Wie loopt risico op een H. pylori-infectie?

H. pylori-infecties zijn wijdverspreid en kunnen mensen van alle leeftijden treffen, ongeacht geslacht of afkomst. Toch zijn er bepaalde risicofactoren die de kans op een infectie vergroten:

1. Geografische locatie: In ontwikkelingslanden is de infectiegraad hoger, wat te wijten kan zijn aan minder schone leefomstandigheden en slechtere waterkwaliteit.
2. Leefomstandigheden: Personen die in overvolle woonsituaties leven, zijn ook vatbaarder voor een infectie.
3. Socio-economische status: Mensen met een lage sociaal-economische status lopen een verhoogd risico, wat ook te wijten kan zijn aan mogelijke slechtere leefomstandigheden.

Bron: Mayo Clinic, 2022, Hooi et al., 2017

Welke symptomen veroorzaakt een H. pylori-infectie?

Veel mensen met H. pylori hebben geen klachten en kunnen jarenlang besmet zijn zonder het te weten. De bacterie kan echter een maagontsteking (gastritis) veroorzaken en leiden tot zweren in de maag of het eerste deel van de dunne darm.

Veelvoorkomende symptomen zijn:

• Een brandende of knagende pijn in de maag (vooral bij een lege maag)

• Een opgeblazen gevoel

• Vaak boeren

• Verminderde eetlust

• Misselijkheid

• Onverklaarbaar gewichtsverlies

Als er een zweer ontstaat, kunnen de klachten verergeren en kun je gaan overgeven of zwarte (teerachtige) ontlasting hebben door bloed in de darmen.

Deze symptomen zijn zeer niet-specifiek en kunnen ook op andere aandoeningen wijzen. Daarom is het belangrijk om bij klachten een arts te raadplegen om de exacte oorzaak vast te stellen.

Bron: John Hopkins, 2023

Gezondheidsrisico’s en complicaties

Zonder behandeling kan een H. pylori-infectie leiden tot ernstige complicaties zoals:

• Maagzweren (in de maag of twaalfvingerige darm)

• Chronische gastritis (langdurige maagontsteking)

• Bloedarmoede door ijzertekort (door verminderde opname van ijzer)

• MALT-lymfoom (een zeldzame vorm van maagkanker)

• Maagcarcinoom (maagkanker)

Bronnen: Mayo Clinic, 2022; Suerbaum & Michetti, 2002; National Institute of Cancer, 2023

Hoe wordt een H. pylori-infectie vastgesteld?

Een H. pylori-infectie kan op verschillende manieren worden gediagnosticeerd, waaronder de volgende testen:

Hoe wordt een H. pylori-infectie behandeld?

De behandeling van H. pylori-infecties is erop gericht de bacterie volledig uit het lichaam te verwijderen en daarmee het risico op maagzweren en andere ernstige complicaties te verminderen. De standaardbehandeling, die bekend staat als eradicatietherapie, omvat meestal het gelijktijdig gebruik van verschillende medicijnen:

1. Protonpompremmers (PPI’s): Deze medicijnen verminderen de hoeveelheid maagzuur die wordt geproduceerd. Het verminderen van de zuurproductie in de maag leidt tot een verminderde agressiviteit van het maagsap en dus tot een versnelde genezing van verwondingen in de maag.
2. Antibiotica: Gewoonlijk worden twee verschillende antibiotica voorgeschreven om de kans op effectieve uitroeiing van H. pylori te vergroten.
3. Bismutzouten (optioneel): In sommige gevallen kan een bismutzout (zoals bismutsubsalicylaat) worden toegevoegd. Dit medicijn beschermt het maagslijmvlies.

De behandeling duurt meestal 10-14 dagen, en na afloop van de behandeling kan na ongeveer 4 weken een vervolgtest worden uitgevoerd om te controleren of de infectie succesvol is geëlimineerd.

Bron: Mayo Clinic, 2022

Kun je een H. pylori-infectie voorkomen? 

Een gezonde maag en darmen zijn belangrijk voor je algehele welzijn. Met deze praktische tips verklein je het risico op infectie:

• Eet gevarieerd en gezond

• Drink voldoende water

• Vermijd alcohol en roken

• Beweeg regelmatig

• Beperk stress

• Ga regelmatig op controle bij je huisarts

• Houd goede hygiëne aan (handen wassen, voedsel goed bereiden)

• Wees voorzichtig met medicatiegebruik

Houd er rekening mee dat deze tips algemeen advies zijn en niet zijn afgestemd op individuele gezondheidsbehoeften of aandoeningen. Het is altijd raadzaam om een arts te raadplegen voordat je veranderingen aanbrengt in je dieet, lichaamsbeweging of medicatie.

Bronnen: NHS, 2023; Klein, 2022; Chuang, 2017

Samenvatting

Helicobacter pylori is een veelvoorkomende en vaak stille infectie die tot ernstige maag- en darmklachten kan leiden als je het niet behandelt. Gelukkig is de infectie tegenwoordig goed op te sporen en te behandelen. Heb je langdurige maagklachten of behoor je tot een risicogroep? Overweeg dan om je op H. pylori te laten testen.