Vaginale afscheiding voor je menstruatie: normaal?

Vaginale afscheiding of vaginale uitvloeiing is een natuurlijke en gezonde functie van het vrouwelijk lichaam die helpt om de vagina schoon, vochtig en vrij van infecties te houden. Tijdens de menstruatiecyclus kunnen hoeveelheid en consistentie van de afscheiding sterk variëren. De natuurlijke afscheiding vóór de menstruatie wordt gekenmerkt door een dikkere en wittere consistentie. De toestand van de afscheiding is een belangrijke indicator voor mogelijke gezondheidsproblemen en moet daarom altijd in de gaten gehouden worden. Heb je je ooit afgevraagd welke betekenis er schuilgaat achter de veranderingen in je afscheiding? In dit artikel onderzoeken we wat gezonde afscheiding is, hoe de afscheiding verandert tijdens een menstruatiecyclus en hoe je ongezonde afscheiding kunt herkennen.

Inhoudsopgave

• Wat is vaginale afscheiding?
  
• Gezonde afscheiding in de menstruatiecyclus
• Kan vaginale afscheiding voor de menstruatie wijzen op een zwangerschap?
• Welke redenen kunnen leiden tot meer of minder vaginale afscheiding?
• Hoe verschilt normale afscheiding van infectieuze/ongezonde afscheiding?
• Samenvatting

Wat is vaginale afscheiding?

Vaginale afscheiding, ook wel leukorroe genoemd in medische termen, is een vloeistof die dagelijks uit de vagina komt. Deze vloeistof bestaat uit slijm en dode cellen en helpt de vagina schoon en vochtig te houden en beschermt tegen infecties. Hoewel de hoeveelheid per vrouw verschilt en ook varieert gedurende de menstruatiecyclus door hormonale veranderingen, produceren vrouwen dagelijks ongeveer 2 tot 5 milliliter (mL) vaginale afscheiding, wat ongeveer overeenkomt met een halve tot een theelepel (Mayo Clinic, 2023).

Wanneer geldt vaginale afscheiding als gezond?

Gezonde vaginale afscheiding…:

• .. is helder of melkachtig wit.
• .. kan er iets gelig uitzien als het gedroogd is.
• .. heeft geen sterke of onaangename geur.
• .. optreedt zonder symptomen zoals jeuk of een branderig gevoel.
• .. varieert in hoeveelheid en consistentie tijdens de menstruatiecyclus.

Bron: Cleveland Clinic, 2022

Gezonde afscheiding in de menstruatiecyclus

Gezonde vaginale afscheiding verandert gedurende de menstruatiecyclus vanwege hormonale schommelingen. Deze hormonen, met name oestrogeen en progesteron, regelen de hoeveelheid en consistentie van de afscheiding door de slijmproductie in de klieren van de baarmoederhals te beïnvloeden.

Het menstruatiecyclus in vogelvlucht:

Het volgende deel geeft een vereenvoudigd overzicht van de verschillende fases van de menstruatiecyclus en helpt je begrijpen in welke fases de vaginale afscheiding verandert.

• Menstruatiebloeding: Het baarmoederslijmvlies wordt afgestoten, wat bloedingen veroorzaakt.
• Folliculaire fase: De eicellen rijpen in de eierstokken en het baarmoederslijmvlies wordt vernieuwd.
• Voor de eisprong: Het oestrogeenniveau stijgt en het baarmoederslijmvlies wordt dikker.
• Eisprong (vrijkomen van de eicel): Een rijpe eicel komt vrij uit de eierstok.
• Luteale fase: Hogere niveaus van progesteron zorgen ervoor dat het baarmoederslijmvlies zich voorbereidt op een mogelijke zwangerschap.
• Premenstruele fase: Het hormoonniveau daalt en bereidt het lichaam voor op het afstoten van het baarmoederslijmvlies.

Bron: Cleveland Clinic, 2022

Hoe verandert vaginale afscheiding gedurende een menstruatiecyclus?

De onderstaande tabel is gebaseerd op een klassieke 28-dagen cyclus, waarbij de tijdsaanduidingen natuurlijk kunnen variëren afhankelijk van de individuele cycluslengte.

Bij vrouwen die hormonale anticonceptiemiddelen gebruiken, kan het patroon van de vaginale afscheiding anders zijn, omdat de hormoonniveaus van oestrogeen en progesteron constanter zijn en minder fluctueren (Cleveland Clinic, 2022).

Kan vaginale afscheiding voor de menstruatie wijzen op een zwangerschap?

Ja, vaginale afscheiding voor de menstruatie kan ook een aanwijzing zijn voor een zwangerschap. In de vroege zwangerschap produceert het lichaam meer van het hormoon progesteron om het baarmoederslijmvlies voor te bereiden en in stand te houden voor de innesteling van de bevruchte eicel. Een dergelijke verandering op zichzelf is echter geen zeker teken van een zwangerschap. Om duidelijkheid te krijgen, moet een zwangerschapstest worden gedaan of een gynaecoloog worden geraadpleegd. Bovendien is tijdens de zwangerschap geen echte menstruatie mogelijk, hoewel bloedingen in de vroege zwangerschap kunnen optreden, moeten deze worden onderscheiden van een menstruatie (NHS, 2024).

Welke redenen kunnen leiden tot meer of minder vaginale afscheiding?

Redenen voor meer afscheiding:

• Eisprong: Tijdens de ovulatie produceert het lichaam meer heldere, rekbare afscheiding, wat de beweging van zaadcellen vergemakkelijkt en zo de bevruchting van de eicel bevordert.
• Zwangerschap: In de vroege zwangerschap zorgt een toename van vaginale afscheiding ervoor dat de vagina schoon blijft en infecties worden voorkomen.
• Seksuele opwinding: Seksuele opwinding verhoogt de doorbloeding van het bekkengebied, wat de klieren in de baarmoederhals en vagina stimuleert om meer slijm te produceren en de vaginale afscheiding te verhogen.
• Infecties: Infecties zoals bacteriële vaginose of seksueel overdraagbare infecties kunnen de afscheiding verhogen, omdat het lichaam meer slijm produceert om ziekteverwekkers uit te spoelen en de verspreiding van de infectie te voorkomen. Infecties gaan vaak gepaard met andere symptomen zoals een onaangename geur, jeuk of pijn.

Redenen voor minder afscheiding:

• Overgang en menopauze: Tijdens de overgang, de periode voor en na de menopauze (wanneer een vrouw onvruchtbaar wordt), daalt het hormoonniveau, wat leidt tot een vermindering van de afscheiding.
• Dehydratie: Een gebrek aan vocht kan de slijmproductie in het lichaam verminderen.
• Hormonale anticonceptiemiddelen: Deze middelen bevatten vaak kunstmatige vormen van oestrogeen en progesteron die de menstruatiecyclus reguleren. Door een zwangerschap te voorkomen, verminderen ze de natuurlijke productie van baarmoederslijm en leiden ze tot minder afscheiding.
• Stress: Langdurige stress zorgt ervoor dat het lichaam zich concentreert op vitale functies, wat kan leiden tot een tijdelijke uitschakeling van niet-essentiële functies, waaronder voortplantingsfuncties. Dit kan zich uiten in verminderde vaginale afscheiding.

Bronnen: Sharkey, 2023; Klein, 2023

Hoe verschilt normale afscheiding van infectieuze/ongezonde afscheiding?

Normale vaginale afscheiding varieert in kleur, hoeveelheid en consistentie tijdens de menstruatiecyclus. Het is belangrijk om een arts te raadplegen als je een of meerdere van de onderstaande symptomen opmerkt om ernstigere gezondheidsproblemen te voorkomen.

Ook bij mannen kan afscheiding uit de penis wijzen op seksueel overdraagbare aandoeningen en dient medisch te worden onderzocht.

Laat je regelmatig testen

Herpes genitalis is een behandelbare maar ongeneeslijke virusinfectie waarbij het virus in het lichaam blijft en steeds opnieuw kan opflakkeren. Chlamydia daarentegen veroorzaakt vaak geen symptomen, waardoor veel mensen zich niet realiseren dat ze geïnfecteerd zijn en de infectie onbewust kunnen doorgeven of langdurige gevolgen kunnen ondervinden. Daarom is regelmatig testen belangrijk om infecties in een vroeg stadium te herkennen.

Veel mensen schamen zich echter om naar de dokter te gaan. Homed-IQ biedt discrete thuistesten aan, die je thuis kunt uitvoeren en die op de belangrijkste seksueel overdraagbare infecties testen. Hieronder vallen onder andere de test op Chlamydia en Gonorroe, de Basis-4-SOA-test en een uitgebreide SOA-test.

Samenvatting

Vaginale afscheiding is een natuurlijke en gezonde functie van het vrouwelijk lichaam die helpt de vagina schoon en vrij van infecties te houden. Gezonde afscheiding varieert in hoeveelheid en consistentie gedurende de menstruatiecyclus, beïnvloed door hormonale schommelingen. Typische kenmerken van een gezonde afscheiding zijn helderheid of een melkachtig-witte kleur en de afwezigheid van een sterke geur, jeuk of branderigheid. Ongezonde afscheiding daarentegen kan zich uiten door een veranderde kleur (geel, groen, grijs), een onaangename geur, jeuk, pijn en een ongebruikelijke consistentie (schuimig of klonterig) en moet medisch worden onderzocht.