Urinetest: de makkelijke manier om soa’s te testen!

Een simpele urinetest kan meer dan je denkt – vooral als het gaat om je gezondheid. Van chlamydia tot gonorroe: urinetests bieden een snelle, discrete en betrouwbare manier om seksueel overdraagbare aandoeningen vroegtijdig op te sporen en gericht te behandelen. In dit artikel lees je welke soa’s met urinetests kunnen worden gediagnosticeerd, hoe de tests worden uitgevoerd, welke symptomen op een infectie kunnen wijzen en of je de tests ook makkelijk thuis kunt doen.

Inhoudsopgave

• Welke soa’s kunnen met urinetests worden vastgesteld?
• Veelvoorkomende symptomen van soa’s
• Hoe wordt een urinetest voor soa-diagnostiek uitgevoerd?
• Welke soort urinemonster is nodig voor een soa-test?
• Kunnen medicijnen de resultaten van een soa-urinetest beïnvloeden?
• Is het nodig om bepaalde voorbereidingen te treffen, zoals nuchter zijn, voor een urinetest voor soa’s?
• Samenvatting

Welke soa’s kunnen met urinetests worden vastgesteld?

Urinetests kunnen worden gebruikt om bepaalde seksueel overdraagbare aandoeningen (soa’s) op te sporen. De volgende soa’s kunnen met urinetests worden vastgesteld:

1. Chlamydia (Chlamydia trachomatis): De meest gebruikte test voor chlamydia is de zogenaamde nucleïnezuuramplificatietest (NAAT). Een NAAT detecteert het DNA van de bacterie die chlamydia veroorzaakt.
2. Gonorroe (Neisseria gonorrhoeae): Ook gonorroe kan worden opgespoord met de NAAT, die genetisch materiaal van de bacterie Neisseria gonorrhoeae aantoont.
3. Trichomoniasis (Trichomonas vaginalis): Naast andere testmethoden kan ook een urinemonster worden gebruikt om trichomoniasis vast te stellen.
   
   Bronnen: Cleveland Clinic, 2024; Cleveland Clinic, 2024; MedllinePlus, 2023.

Urinetests worden zowel bij mannen als vrouwen gebruikt om soa’s vast te stellen. Naast een urinetest zijn er andere methoden om een soa op te sporen, zoals een bloedtest of een uitstrijkje. Een studie en de aanbeveling van de Centers for Disease Control and Prevention (CDC) hebben aangetoond dat vaginale uitstrijkjes, vooral bij vrouwen, beter geschikt zijn om soa’s zoals chlamydia, gonorroe en/of trichomoniasis op te sporen vanwege een hogere gevoeligheid (Aaron, K. J., 2023).

Veelvoorkomende symptomen van soa’s

Veel soa’s verlopen vaak zonder symptomen en blijven daardoor onopgemerkt en onbehandeld. Hier vind je een aantal typische symptomen van chlamydia, gonorroe of trichomoniasis:

Chlamydia

Veelvoorkomende symptomen bij mannen:

• Witte, troebele of waterige afscheiding uit de top van de penis

• Branderig gevoel en jeuk aan penis en testikels

• Pijn en zwelling van de testikels

• Pijn bij het plassen

Veelvoorkomende symptomen bij vrouwen:

• Ongewone vaginale afscheiding

• Bloedingen na seks of tussen menstruaties

• Branderig gevoel bij het plassen

• Pijn in de onderbuik

Gonorroe

Veelvoorkomende symptomen bij mannen:

• Ongewone afscheiding uit de penis (wit, geel of groen)

• Pijn of een branderig gevoel bij het plassen

• Ontsteking (zwelling) van de voorhuid

• Pijn of gevoeligheid in de testikels – zelden

Veelvoorkomende symptomen bij vrouwen:

• Ongewone vaginale afscheiding (waterig, dun, groen of geel)

• Pijn of een branderig gevoel bij het plassen

• Pijn of gevoeligheid in de onderbuik – minder vaak

• Tussentijdse bloedingen, hevigere menstruaties of bloedingen na seks – minder vaak

Trichomonas (Trichomoniasis)

Veelvoorkomende symptomen bij mannen:

• Pijn bij het plassen of klaarkomen

• Vaker moeten plassen dan normaal

• Dunne, witte afscheiding uit de penis

• Zweertjes, roodheid of zwelling aan de top of voorhuid van de penis

Veelvoorkomende symptomen bij vrouwen:

• Abnormale vaginale afscheiding (dik, dun of schuimig, geelgroen)

• Meer afscheiding dan normaal, vaak met een sterke visgeur

• Pijn, zwelling en jeuk rond de vagina – soms ook aan de binnenkant van de dijen

• Pijn of ongemak bij het plassen of vrijen

Bronnen: NHS, 2024; NHS, 2024; NHS, 2021.

Hoe wordt een urinetest voor soa-diagnostiek uitgevoerd?

Een urinetest om soa’s vast te stellen begint met het afnemen van urine. Je verzamelt de urine in een steriele container, waarna het naar een laboratorium wordt gestuurd. Daar wordt met nucleïnezuuramplificatietests (NAAT) het genetisch materiaal van de soa-veroorzakers opgespoord. De resultaten worden aan je doorgegeven, en bij een positieve uitslag kan de arts een gerichte behandeling starten (Queensland Health, n.d.).

Kun je thuis een urinetest voor soa’s doen?

Homed-IQ biedt thuistests aan voor seksueel overdraagbare aandoeningen (soa’s), waarmee je op een discrete en betrouwbare manier een diagnose kunt krijgen. De chlamydia- en gonorroe-test richten zich specifiek op deze twee veelvoorkomende infecties. Wil je een breder inzicht in je seksuele gezondheid, dan test de uitgebreidere soa-test Basic-4 ook op trichomoniasis en Mycoplasma genitalium. Je neemt zelf thuis een monster af, waarna de analyse plaatsvindt in een gecertificeerd laboratorium. De resultaten zijn meestal binnen enkele dagen beschikbaar.

Welke soort urinemonster is nodig voor een soa-test?

• Voor een soa-test wordt de eerste straal urine gebruikt, oftewel de eerste hoeveelheid urine tijdens het plassen. Deze bevat de hoogste concentratie aan ziekteverwekkers zoalsChlamydia trachomatisofNeisseria gonorrhoeae.
• Voor het nemen van het monster is het belangrijk dat je een paar uur niet hebt geplast om de nauwkeurigheid van de test te vergroten.
• Een monster kan op elk moment van de dag worden genomen, maar bij voorkeur gebruik je de eerste urine van de dag.

Bron: Queensland Health, n.d.

Kunnen medicijnen de resultaten van een soa-urinetest beïnvloeden?

Bepaalde medicijnen kunnen de resultaten van soa-tests verstoren. Dit kan leiden tot zowel vals-positieve als vals-negatieve resultaten. Bijvoorbeeld, antibiotica kunnen bij sommige tests tekenen van een infectie verhullen, terwijl steroïden vals-positieve resultaten kunnen veroorzaken doordat ze de immuunreactie beïnvloeden. Bespreek vóór een soa-test met je arts welke medicijnen je gebruikt om de juiste test en behandeling voor jou te bepalen (STD Check, 2024).

Is het nodig om bepaalde voorbereidingen te treffen, zoals nuchter zijn, voor een urinetest voor soa’s?

Nee, voor het uitvoeren van een urinetest om seksueel overdraagbare aandoeningen op te sporen, hoef je niet nuchter te zijn (Bundesstadt Bonn, n.d.).

Samenvatting

Urinetests zijn een effectieve methode om soa’s zoals chlamydia, gonorroe en trichomoniasis te diagnosticeren. Deze tests sporen de ziekteverwekkers op in de eerste straal urine met moderne moleculaire technieken, zoals NAATs, in het laboratorium. Ze zijn beschikbaar in klinieken, maar ook als thuistests van bijvoorbeeld aanbieders zoals Homed-IQ. Voor optimale resultaten wordt aangeraden om ongeveer een uur voor het nemen van het monster niet te plassen. Medicijnen kunnen de testresultaten beïnvloeden, dus overleg met je arts wordt aangeraden. Nuchter zijn is niet nodig, wat de test eenvoudig en praktisch maakt.