Tekenen van een hoge testosteronspiegel bij mannen
Testosteron is een essentieel hormoon in het mannelijk lichaam, dat verantwoordelijk is voor de ontwikkeling van fysieke kenmerken zoals spiermassa, lichaamsbeharing en stemverdieping. Een gezonde testosteronspiegel ondersteunt het welzijn, maar abnormaal hoge waarden kunnen leiden tot gezondheidsproblemen. In dit artikel wordt uitgelegd wat testosteron is, wat verhoogde waarden veroorzaakt, wat de bijbehorende symptomen zijn, hoe je je waarden kunt testen en wat je moet doen als ze te hoog zijn.
Inhoudsopgave
- Wat is testosteron?
- Oorzaken van hoog testosteron bij mannen
- Tekenen/ symptomen van hoog testosteron bij mannen
-
Risico’s van een langdurig hoog testosterongehalte
- Behandeling van hoog testosteron
- Hoe test je het testosteronniveau?
- Samenvatting
Wat is testosteron?
Testosteron is een belangrijk geslachtshormoon dat vooral in de teelballen wordt geproduceerd en in kleinere hoeveelheden in de bijnieren.
Het is essentieel voor:
-
de ontwikkeling van voortplantingsorganen (zoals de teelballen en de prostaat)
-
het behoud van botdichtheid
-
de groei van spiermassa en kracht
-
de ontwikkeling van gezichts- en lichaamshaar
-
het dieper worden van de stem tijdens de puberteit
-
de regulatie van je zin in seks (libido)
Bron: Harvard Health, 2019
Wat is een hoog testosterongehalte?
De normale testosteronwaarden bij volwassen mannen liggen meestal tussen:
| Leeftijdsgroep (mannen) | Normaal testosterongehalte (ng/dL) |
|---|---|
| Jonger dan 1 jaar | Minder dan 12 ng/dL |
| 1 tot 5 jaar | Minder dan 12 ng/dL |
| 6 tot 10 jaar | Minder dan 25 ng/dL |
| 11 tot 15 jaar | Minder dan 830 ng/dL |
| 16 tot 17 jaar | 102 tot 1010 ng/dL |
| 18 tot 99 jaar | 193 tot 824 ng/dL |
Een hoog testosterongehalte betekent elke waarde boven deze referentiewaarden (Cleveland Clinic, 2022).
Het is belangrijk om een onderscheid te maken tussen een natuurlijk verhoogd testosteronniveau (bijvoorbeeld door genetische factoren) en een kunstmatig verhoogd niveau (zoals door het gebruik van steroïden of supplementen).
Oorzaken van hoog testosteron bij mannen
Een hoog testosteronniveau bij mannen kan worden veroorzaakt door verschillende medische aandoeningen en leefstijlfactoren. Veel voorkomende oorzaken van een hoog testosterongehalte zijn:
- Testosteron producerende tumoren: Bepaalde tumoren aan de bijnier kunnen leiden tot overmatige testosteronproductie. Deze tumoren kunnen goedaardig of kwaadaardig zijn.
- Hormonale onevenwichtigheden: Onevenwichtigheden in andere hormonen, zoals luteïniserend hormoon (LH) of oestrogeen, kunnen de productie en regulatie van testosteron beïnvloeden.
- Gebruik van anabole steroïden: Anabole steroïden worden vaak misbruikt door atleten en bodybuilders en kunnen de testosteronspiegel aanzienlijk verhogen tot buiten het normale bereik. Het gebruik van anabole steroïden kan de natuurlijke hormoonbalans van het lichaam verstoren en nadelige effecten hebben op de algehele gezondheid.
- Genetische aandoeningen: Bepaalde genetische aandoeningen, zoals congenitale bijnierhyperplasie of androgeenongevoeligheidssyndroom, kunnen leiden tot hoge testosteronniveaus bij mannen. Deze aandoeningen beïnvloeden de hormoonproductie of receptorfunctie, waardoor de hormoonhuishouding uit balans raakt.
- Medicijngebruik: Bepaalde medicijnen, waaronder de medicijnen die gebruikt worden bij testosteron vervangingstherapie, kunnen een hoog testosterongehalte veroorzaken. Mensen die deze medicijnen gebruiken, moeten regelmatig contact opnemen met hun zorgverlener om er zeker van te zijn dat de testosteronspiegel niet te hoog is.
Bron: Leonard, 2023
Tekenen/ symptomen van hoog testosteron bij mannen
Een bovengemiddeld testosterongehalte kan leiden tot verschillende lichamelijke en psychologische klachten. Veelvoorkomende signalen zijn:
Lichamelijke symptomen:
-
Meer lichaamshaar, terwijl je tegelijkertijd kaalheid op de hoofdhuid kunt ervaren
-
Toename van spiermassa zonder dat je intensief traint
-
Vettige huid en acne, vooral op het gezicht en de rug
-
Vergroting van de prostaat of problemen met plassen
Emotionele en psychologische veranderingen:
-
Agressief gedrag of verhoogde prikkelbaarheid
-
Stemmingswisselingen, van euforie tot plotselinge somberheid
Voortplantingssymptomen:
-
Verminderde zaadproductie
-
Krimpende teelballen
-
Verminderde vruchtbaarheid
Bronnen: Harvard Health, 2019; UPMC; Harvard Health, 2019; Zitzmann, 2020; Harvard Health, 2010
Risico’s van een langdurig hoog testosterongehalte
Een langdurig verhoogd testosterongehalte kan tot meerdere gezondheidsproblemen leiden:
-
Onvruchtbaarheid, door verstoorde zaadcelproductie
-
Hart- en vaatziekten, zoals hoge bloeddruk of hartaanvallen
-
Leverschade, vooral bij het gebruik van steroïden
-
Prostaatproblemen of een verhoogd risico op prostaatkanker
-
Psychologische effecten, zoals afhankelijkheid, agressie of depressie
Bronnen: Mayo Clinic, 2024; Priority Men’s Medical, 2023
Behandeling van hoog testosteron
Als je vermoedt dat je een te hoog testosteronniveau hebt, anabole steroïden gebruikt of een medische aandoening hebt die hormonale disbalans kan veroorzaken, is het belangrijk om naar een zorgverlener te gaan voor een juiste diagnose en passende behandeling. Het behandelen van de onderliggende oorzaak, zoals het operatief verwijderen van tumoren, medicatie of het stoppen met het gebruik van steroïden, kan een hoog testosterongehalte behandelen en de symptomen verlichten.
Hoe test je het testosteronniveau?
De diagnose van een hoog testosterongehalte begint met een bloedtest. Deze test kan worden uitgevoerd bij de dokter of met een thuistest. De Testosteron Test van Homed-IQ is een laboratoriumtest die gebruikmaakt van een thuis afgenomen bloedmonster. Testosteron testen voor thuisgebruik kunnen nuttig zijn voor mensen die vermoeden dat ze een afwijkend testosteronniveau hebben en dit willen controleren voordat ze naar de dokter gaan of die hun testosteronniveau in de loop van de tijd willen controleren. Wil je naast testosteron ook andere belangrijke vitamines en mineralen testen? Probeer Homed-IQ’s Bloedonderzoek voor Sporters of bekijk andere bloedtesten in ons assortiment.
Samenvatting
Testosteron is een hormoon dat essentieel is voor de ontwikkeling en gezondheid van mannen. Hoge niveaus kunnen echter het gevolg zijn van steroïdengebruik, tumoren of hormonale onevenwichtigheden en kunnen symptomen veroorzaken als acne, stemmingswisselingen en een laag aantal zaadcellen. Testen op testosteron - of dat nu door een arts gebeurt of met een thuistest zoals die van Homed-IQ - kan helpen om de hormoonspiegels in de gaten te houden en indien nodig de behandeling te begeleiden.
