Wat is cholesterol? Alles over cholesterolwaarden

Bijna een kwart van alle Duitsers tussen de 30 en 70 jaar heeft een te hoog cholesterolgehalte. Een hoog cholesterol verhoogt het risico op hart- en vaatziekten. Met de Homed-IQ Cholesterol Test kun je je totale cholesterol, HDL (goede cholesterol), LDL (slechte cholesterol) en triglyceriden in je bloed meten.

Inhoudsopgave

• Wat is cholesterol?
• Wat is LDL?
• Wat is HDL?
• Wat moet je cholesterolgehalte zijn?
• Wat zijn de symptomen van een hoog cholesterol?
• Wat veroorzaakt een hoog cholesterol?
• Hoe kun je een hoog cholesterol voorkomen?
• Hoe wordt een hoog cholesterol getest?
• Wat kun je doen om je cholesterol te verlagen?

Wat is cholesterol?

Cholesterol is een natuurlijke stof die dient als bouwsteen voor cellen, hormonen en de aanmaak van gal. In je lichaam komt cholesterol voor in de vorm van kleine bolvormige deeltjes, zogenaamde lipoproteïnen. Deze bolletjes zijn omgeven door eiwitten, waardoor cholesterol via het bloed vervoerd kan worden. Je lichaam maakt zelf cholesterol aan in de lever, en een klein deel krijg je via voeding binnen.

Wat is LDL?

LDL wordt ook wel het “slechte cholesterol” genoemd. Het is een eiwit in je bloed dat cholesterol van de lever naar de rest van je lichaam transporteert. Als er te veel LDL in je bloed zit, kan cholesterol zich ophopen in je bloedvaten. Hierdoor worden je aderen nauwer, wat de doorstroming van bloed belemmert. Dit kan leiden tot aderverkalking.

Wat is HDL?

HDL staat bekend als het “goede cholesterol” en beschermt tegen hart- en vaatziekten. Deze kleine deeltjes zorgen ervoor dat overtollig cholesterol in je lichaam wordt teruggebracht naar de lever. Daar wordt het afgebroken en via gal en ontlasting uit je lichaam verwijderd.

Wat moet je cholesterolgehalte zijn?

Je cholesterol wordt als normaal beschouwd als je totale cholesterol lager is dan 5,0 mmol/L.

• Normaal: < 5,0 mmol/L

• Licht verhoogd: 5,0 tot 6,4 mmol/L

• Verhoogd: 6,5 tot 7,9 mmol/L

• Sterk verhoogd: > 8,0 mmol/L

Naast het totale cholesterol is ook de verhouding tussen LDL en HDL belangrijk. Is die verhouding uit balans, dan neemt het risico op hart- en vaatziekten toe.

Voor LDL gelden specifieke streefwaarden, afhankelijk van je leeftijd en je risico op hart- en vaatziekten. Als uit een test blijkt dat je LDL onder de 3,0 mmol/L ligt, is dat voor de meeste mensen goed. Voor mensen met een verhoogd risico ligt de streefwaarde lager, namelijk onder de 2,6 mmol/L. Bij mensen onder de 70 jaar met hart- en vaatziekten ligt de streefwaarde zelfs onder de 1,8 mmol/L.

Voor HDL-cholesterol is er geen specifieke streefwaarde, maar een hoger HDL-gehalte helpt het risico op hart- en vaatziekten te verlagen. HDL moet bij mannen boven de 1,0 mmol/L liggen en bij vrouwen boven de 1,2 mmol/L.

Wat zijn de symptomen van een hoog cholesterol?

Een hoog cholesterol geeft meestal geen directe klachten en wordt daarom niet als een ziekte op zich beschouwd. Maar op de lange termijn kan een verhoogd cholesterolgehalte leiden tot hart- en vaatziekten.

Mogelijke gevolgen zijn:

• Aderverkalking

• Hartaanval

• Beroerte

• Nierschade

• Angina pectoris (pijn op de borst)

Wat veroorzaakt een hoog cholesterol?

Er zijn verschillende oorzaken die kunnen leiden tot een verhoogd cholesterol. Dat kunnen erfelijke factoren zijn, andere ziekten of bepaalde leefgewoonten. Belangrijke oorzaken zijn:

• Diabetes

• Trage schildklier

• Erfelijke aanleg

• Overgewicht

• Te weinig beweging

• Vette voeding

Welke voedingsmiddelen zijn slecht voor je cholesterol?

Bepaalde voedingsstoffen kunnen je cholesterolgehalte negatief beïnvloeden, vooral producten met veel verzadigd vet. Denk aan volle melk en dierlijke producten zoals volvette kaas. Ook gebak, koekjes, ongefilterde koffie en gefrituurde snacks kunnen je LDL verhogen.

Verzadigd vet stimuleert de lever om cholesterol aan te maken. Te veel hiervan verhoogt het LDL-cholesterol. Cholesterol zit ook van nature in voedingsmiddelen zoals eidooiers, lever, garnalen, nieren en paling. Eet deze daarom met mate:

• Dierlijke vette producten (volle melk, volvette kaas)

• Eidooiers

• Lever en nieren

• Paling en garnalen

Wat kun je eten om je cholesterol te verlagen?

Wil je je cholesterol verlagen, dan is een gezond dieet met veel onverzadigde vetten belangrijk. Die vind je in:

• Vette vis

• Noten en pinda’s

• Vloeibare bak- en braadproducten

• Halvarine

• Plantaardige oliën

Producten met plantensterolen (zoals in bepaalde margarines en yoghurt) helpen ook om cholesterol te verlagen. Deze stoffen remmen de opname van cholesterol in de darmen en zorgen ervoor dat er meer cholesterol via de ontlasting wordt uitgescheiden.

Wat zijn de risico’s van een hoog cholesterol?

Het grootste risico is de toename van hart- en vaatziekten. Een verhoogd cholesterol kan je bloedvaten vernauwen door vorming van plaque (ophopingen van cholesterol en andere stoffen). Daardoor stroomt er minder bloed naar je organen en krijgen ze minder zuurstof. Plaques kunnen ook scheuren, waardoor bloedstolsels ontstaan die een vat kunnen afsluiten. Dit kan leiden tot een hartaanval of beroerte.

Hoe kun je een hoog cholesterol voorkomen?

Een gezonde levensstijl is de beste manier om een hoog cholesterol te voorkomen. Eet gezond, beweeg voldoende en houd een gezond gewicht. Ook niet roken en stress vermijden helpt je cholesterol gezond te houden.

Hoe wordt een hoog cholesterol getest?

Je cholesterol wordt gemeten via een bloedtest. Homed-IQ biedt een eenvoudige thuistest aan: de Cholesterol Test. Je stuurt je monster op, waarna het in een gecertificeerd lab wordt geanalyseerd. Je krijgt inzicht in je totale cholesterol, LDL, HDL, de verhouding tussen HDL en totaal cholesterol, en je triglyceriden.

Kan stress een hoog cholesterol veroorzaken?

Ja, stress kan invloed hebben op je cholesterol. Dit komt door de verhoogde cortisolspiegel bij stress. Cortisol verstoort de vet- en suikerstofwisseling, wat kan leiden tot een snelle stijging van je cholesterolgehalte. Daarom hoort stressvermindering ook bij een gezonde levensstijl.

Wat kun je doen om je cholesterol te verlagen?

Leefstijlaanpassingen zijn de eerste stap. Je kunt het volgende doen:

• Vervang volle zuivel door magere varianten

• Eet wekelijks peulvruchten en vette vis

• Eet dagelijks een handje ongezouten noten

• Drink gefilterde koffie in plaats van oploskoffie

• Eet minder rood vlees

• Zorg voor voldoende voedingsvezels

• Beweeg elke dag

• Stop met roken

• Drink met mate alcohol