Wat is creatinine en hoe kun je de waarden meten?
Creatinine is een afvalproduct dat ontstaat bij de afbraak van spierweefsel. Het wordt door de nieren uit het bloed gefilterd en via de urine uitgescheiden. Het meten van het creatininegehalte in het bloed en de urine helpt bij het beoordelen van de nierfunctie. Normale waarden in het bloed zijn 59,2-103,4 µmol/L (0,67-1,17 mg/dL) voor mannen en 45,1-84,0 µmol/L (0,51-0,95 mg/dL) voor vrouwen, terwijl ze in urine 1768-28000 µmol/L (20-320 mg/dL) voor mannen en 1768-24300 µmol/L (20-275 mg/dL) voor vrouwen.
Inhoudsopgave
- Wat is creatinine?
- Wat zegt de creatininewaarde?
- Wat is een normale creatininewaarde?
- Hoe hoog kan creatinine in de urine zijn?
- Wat beteken lage/hoge creatininewaarden?
- Symptome bij lage of hoge creatininewaarden
- Creatinine testen
- Hoe krijg ik mijn creatinine omlaag?
- Samenvatting
Wat is creatinine?
Creatinine, ook wel bekend als kreatinine, is een afbraakproduct dat in de spieren wordt gevormd en met een gelijkmatige snelheid wordt produceert. Hierna komt creatinine in je bloed terecht en wordt het in de nieren gefilterd en afgebroken. Hiervan wordt een klein deel uitgescheiden. Hierdoor ontstaat een balansspiegel in het bloed, die bepaald wordt door de snelheid van productie in de spieren en afbraak in en uitscheiding door de nieren (Mayo Clinic, 2025).
Wat zegt creatinine waarde?
De creatinine waarde geeft inzicht in het functioneren van de nieren in ons lichaam. Er is een constante concentratie van creatinine in het bloed aanwezig. Daarom is de creatinine waarde een prima indicator om vast te stellen of de nieren goed functioneren. De hoeveelheid afvalstoffen in het bloed bepalen hoe het met je nierfunctie is gesteld. De creatinine waarde bepaalt daarbij de hoeveelheid afvalstoffen die zich in het bloed bevinden. Met deze waarde is te schatten wat de hoeveelheid bloed is die de nieren per minuut filteren (eGFR) (Gezondheid en Wetenschap, 2018).
Wat is een normale creatinine waarde?
De bijbehorende normale waarden zijn in de tabel te vinden. Zowel µmol/L als mg/dL worden gegeven, omdat verschillende regio’s en laboratoria verschillende meeteenheden gebruiken.
| Parameter | Mannen | Vrouwen |
| Bloedcreatinine | 59,2-103,4 µmol/L (0,67-1,17 mg/dL) |
45,1-84 µmol/L (0,51-0,95 mg/dL) |
| Urinecreatinine (Monster) | 1768-28000 µmol/L (20-320 mg/dL) |
1768-24300 µmol/L (20-275 mg/dL) |
| Urinecreatinine – 24-uurscollectie | 8-22 mmol/24h (0,9-2,5 g/24h) |
6-18 mmol/24h (0,7-2,0 g/24h) |
De normale creatinine waarde verschilt per persoon, waarbij er bij mannen meestal sprake is van een hogere creatininespiegel in het bloed dan bij vrouwen. Dat komt doordat mannen over meer skeletspieren beschikken. Zo geldt ook dat een persoon met meer spieren een hogere creatinine waarde heeft dan een persoon met minder spieropbouw.
Wat betekenen lage/hoge creatininewaarden?
| Creatininewaarde | Laag | Hoog |
|---|---|---|
| Mogelijke oorzaken |
|
|
Symptomen bij lage of hoge creatininewaarden
| Creatininewaarde | Symptomen |
|---|---|
| Laag |
|
| Hoog |
|
Bronnen: Cleveland Clinic, 2025; Sissons, C., 2025
Creatinine testen
Je kunt creatinine laten meten in je bloed of urine, afhankelijk van de situatie:
Bloedtest
-
De standaardmethode om je nierfunctie te beoordelen
-
Wordt vaak gecombineerd met de eGFR (geschatte glomerulaire filtratiesnelheid)
Urinetest (24-uurs verzameling)
-
Minder vaak gebruikt
-
Meet de creatinineklaring voor een nauwkeuriger beeld van de nierfunctie
Bron: National Library of Medicine, n.d.
Het testen van de creatininespiegel geeft een beeld van jouw nierfunctie. Met de Lever- en Nierfunctietest van Homed-IQ kun je je creatinineniveaus en andere belangrijke waarden vanuit huis meten. De vingerprik en urinetest biedt inzicht in de volgende waarden: ALT, AST, GammaGT, Bilirubine, Albumine, Creatinine, eGFR en Alkalische Fosfatase. Op deze manier krijg je een zo volledig mogelijk beeld van zowel je nieren als je lever. Het voordeel van creatinine testen met een thuistest is dat je niet naar de huisarts hoeft. De analyse van de creatinine waarde en andere gehaltes vindt plaats in een gecertificeerd laboratorium.
Hoe krijg ik mijn creatinine omlaag?
-
Behandel onderliggende aandoeningen, zoals hoge bloeddruk
-
Beperk je zoutinname zoveel mogelijk om je bloeddruk onder controle te houden
-
Neem voorgeschreven bloeddrukmedicatie als je arts dat aanraadt
-
Eet minder eiwit, vooral als je bloeddruk hoog is
-
Stop met roken, want dat schaadt je nieren
-
Val af als je overgewicht hebt
-
Vermijd NSAID’s zoals ibuprofen – deze pijnstillers kunnen je nierfunctie verslechteren, vooral als je creatinine al verhoogd is
Bron: Nierstichting, n.d.
Samenvatting
Creatinine is een afvalproduct van de spierstofwisseling dat door de nieren wordt gefilterd en uitgescheiden in de urine. Het meten van creatininespiegels in bloed en urine helpt bij het beoordelen van de gezondheid van de nieren. Hoge waarden kunnen duiden op nierfunctiestoornissen, uitdroging of een hoge spiermassa, terwijl lage waarden het gevolg kunnen zijn van verminderde spiermassa, ondervoeding of een leverziekte. Met de lever- en nierfunctietest van Homed-IQ kun je eenvoudig thuis je creatinine en andere biomarkers meten om inzicht te krijgen in de gezondheid van je nieren en lever.
